Wat is witbalans? | Basiskennis fotografie

De witbalans zorgt ervoor dat kleuren in de foto kloppen met de werkelijkheid, of juist niet. Met de witbalans kan je de kleuren ‘warmer’ (oranje) of juist ‘kouder’ (blauw) maken. Vandaar ook dat de term kleurtemperatuur wordt gebruikt om te beschrijven of het warme of koude kleuren zijn.

Kleurtemperatuur

Licht heeft een bepaalde lichtsterkte, maar ook een bepaalde kleur. Deze kleurtemperatuur wordt uitgedrukt in Kelvin (K). Een lage kleurtemperatuur betekent warme kleuren en een hoge kleurtemperatuur betekent koude kleuren. Dat is eigenlijk precies andersom van wat je zou verwachten, omdat we warm normaal associëren met hoge temperaturen. Onderstaande afbeelding maakt het makkelijker te begrijpen.

Een aantal voorbeelden van kleurtemperaturen:

1200 K  Kaarslicht
2400 K  Zonsondergang
2800 K  Gloeilamp
3200 K  Halogeenlamp
5000 K  Flitslicht
5600 K  Gemiddeld daglicht
6000 K  Middagzon
6500 K  Neutraal wit
7500 K  Schaduw

Kleur corrigeren met de witbalans

Je hebt vast wel eens gemerkt dat een witte muur wat blauwig of juist gelig overkomt, dit komt door de kleurtemperatuur van het licht dat er op valt. Toch zal je de muur als wit ervaren, omdat onze hersenen zo slim zijn om dit snel te corrigeren.

Met de witbalans doen we eigenlijk precies hetzelfde als wat onze hersenen doen! We corrigeren de kleurtemperatuur in de camera om een witte muur of een wit velletje papier daadwerkelijk wit te laten overkomen. Je vertelt de camera dus welke kleurtemperatuur het licht heeft.

Blauwe sneeuw!

Eén van de bekendste voorbeelden voor witbalans is blauwe sneeuw. Als je een verkeerde witbalans gebruikt zal de sneeuw als blauw overkomen in plaats van wit. Om het nog weer ingewikkelder te maken: blauwe sneeuw kan wel degelijk. Vooral in de schaduwen zal je zien dat sneeuw blauw kan overkomen, ook met het blote oog!

Witbalans instellen op je camera

De witbalans stel je over het algemeen in met voorinstellingen op de camera. Zo heb je bijvoorbeeld een zonnetje, welke 5500 of 5600 kelvin instelt of een gloeilamp welke rond de 2800 kelvin instelt.

Sommige camera’s kunnen ook handmatig een Kelvin waarde instellen. Hierdoor kan je in de camera de precieze kleur van het licht instellen.

JPG
Als je in JPG fotografeert is een juiste witbalans van groot belang, omdat je in de bewerking niet zoveel kan aanpassen zonder de foto te erg af te breken (destructief).

RAW
Als je in RAW fotografeert maakt het niet zoveel uit welke witbalans je gebruikt. Over het algemeen wordt deze rond de 5500 (daglicht, zonnetje) gezet. Als de witbalans niet helemaal klopt kan je dit in de bewerking makkelijk aanpassen, zonder de foto af te breken (non-destructief).

Een ‘goede’ witbalans

Vergeet niet dat er geen goed of fout is als het om witbalans gaat. Fotografie blijft een kunstvorm en je kan zelf bepalen of je juist een warmere of koudere foto wilt!

Uiteraard zullen productfoto’s en catalogus foto’s (meestal) wel zo goed mogelijk de werkelijke kleuren moeten benaderen.