Home / Fotografieblog / Basiskennis fotografie / Wat is ISO? | Basiskennis Fotografie

Wat is ISO? | Basiskennis Fotografie

with Geen reacties

ISO bepaalt de lichtgevoeligheid van de sensor. Hoe hoger de gevoeligheid van de sensor, hoe minder licht er nodig is om een goede belichting te maken. ISO is ook wel te vergelijken met film(rolletjes), welke verkrijgbaar zijn in verschillende lichtgevoeligheden.

Wat is ISO?
Wat is ISO in fotografie?

Waar staat ISO voor?

De afkorting ISO heeft eigenlijk niet zoveel met fotografie te maken. ISO staat voor “International Organization for Standardization” en is een internationale organisatie die normen vast stelt.

Lichtgevoeligheid van de camerasensor

De ISO waarde bepaald in combinatie met de sluitertijd en het diafragma de belichting van de foto. Met een lage ISO waarde (laag getal) is de lichtgevoeligheid van de sensor laag. Dit zal je vooral overdag gebruiken, omdat er voldoende licht is. Als er weinig licht is moet je vaak de ISO waarde omhoog schroeven (hoog getal) om een goede belichting te krijgen.

Voorbeelden wanneer je de ISO kan aanpassen.

  1. Fotografeer je uit de hand en is met een open diafragma de sluitertijd nog niet kort genoeg voor scherpe foto’s? Oplossing is dan om de ISO omhoog te schroeven. Hierdoor wordt de lichtgevoeligheid van de sensor hoger en kan je een kortere sluitertijd gebruiken!

Voorbeeld:

Stel je hebt bewegingsonscherpte bij de volgende instellingen:

ISO: 100
f-getal: f/2.8
Sluitertijd: 1/30

Je kan dan de ISO bijvoorbeeld 2 stops omhoog doen. De instellingen worden dan:

ISO: 400
f-getal: f/2.8
sluitertijd: 1/125

  1. Een hoge ISO waarde wordt vaak gebruikt bij het maken van nachtfoto’s. Denk aan een sterrenhemel waarbij je zoveel mogelijk informatie wilt binnen halen op de sensor. Een hoge ISO waarde bied dan uitkomst!

ISO en ruis

Nu klinkt dit allemaal heel erg handig, en dat is het ook zeker wel, maar er elk voordeel heeft z’n nadeel. Hoge ISO waarden veroorzaken namelijk ruis (noise). Ruis ziet eruit als een willekeurig patroon van vlekjes op pixel niveau. Dit zijn pixels die niet de juiste kleur en/of helderheid hebben aangenomen. Je zult het eerder in de donkere delen van een foto terug zien, omdat de sensor het beste werkt bij veel licht. Ook als je (te) ver gaat in de bewerking van de foto kan je ruis introduceren.

Onderstaand zie je een uitsnede van een foto waarin ruis te zien is. Schuif de slider heen en weer om het verschil tussen wel en geen ruis te zien.

Onderstaande afbeelding laat zien hoger je de ISO zet, hoe meer ruis je krijgt. (Neem deze afbeelding niet te letterlijk, veel camera’s geven vrij weinig ruis tot ISO 800 en soms zelfs bij hogere waarden!)

Uitleg ISO
Schematische weergave van diafragma, ISO en sluitertijd.

Per camera verschilt het hoeveel ruis er wordt veroorzaakt bij bepaalde ISO waarden. Dit licht namelijk aan het type sensor dat er gebruikt wordt. De camera’s van tegenwoordig zijn heel goed in staat om bij hoge ISO waarden een goed signaal te geven en dus foto’s met weinig ruis te maken.

Ik gebruik zelf een Sony a7RIII en zijn kleinere broertje Sony a7III. Beide camera’s geven weinig ruis bij hoge iso waarden. Bij nachtfotografie gebruik ik regelmatig iso6400 of iso8000 zonder al te veel ruis!

Hoe ontstaat ruis?

Met de ISO verhoog je de lichtgevoeligheid van de sensor, het signaal wordt dus versterkt. Hoe meer dit signaal versterkt moet worden hoe groter de kans dat er foutjes optreden. Je kan het vergelijken met een simpel speakertje die je veel harder wilt zetten dan het speakertje eigenlijk aan kan. Wat gebeurd er? Juist, de speaker vertoont ruis tot krakend geluid aan toe!

Een voorbeeld waarbij je vaak met hoge iso waarden fotografeerd is bij het fotograferen van sterren.

Altijd up to date!

Als eerste mail ontvangen als er een nieuwe blog live gaat? Abonneer je dan op de nieuwsbrief! Wees gerust, ik spam niet!

Delen!

Had je wat aan deze informatie? Wellicht help je er andere fotografen mee door deze blog te delen met onderstaande knoppen!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *